Το σύνδρομο Asperger

Το σύνδρομο Asperger και ο αυτισμός θεωρούνται αναπηρίες. Είναι αναπηρίες που δεν μπορούμε να δούμε εξωτερικά. Αυτό ακριβώς κάνει δύσκολο στους άλλους το να καταλάβουν ότι το αυτιστικό άτομο έχει συγκεκριμένες δυσκολίες.

Το σίγουρο είναι πως ο αυτισμός υπήρχε πολύ πριν ο Αμερικανός Leo Kannerτον «ανακαλύψει» και πολύ πριν ο Αυστριακός Hans Asperger μιλήσει για τον «υψηλά λειτουργικό» συγγενή του, το σύνδρομο Asperger, πίσω, στη δεκαετία του 1940. Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια, ο αυτισμός έχει θεωρηθεί πως είναι μια μορφή πνευματικής κατοχής, μια νοητική αρρώστια και αναπηρία, μια συναισθηματική ενόχληση, μια δυσλειτουργία της προσωπικότητας, της επικοινωνίας και της κοινωνικής επαφής, μια αναπτυξιακή διαταραχή.

Ο αυτισμός υπήρχε πολύ πριν του βάλει κάποιος αυτή την «ταμπέλα», πολύ πριν δημιουργηθούν οργανισμοί για αυτόν και πολύ πριν γίνουν ταινίες και βιβλία για αυτόν. Στοιχεία του αυτισμού υπάρχουν ακόμη και σε παραμύθια και ιστορίες με νεράιδες, ξωτικά και μάγια, όπως και σε παλιές πραγματικές ιστορίες με παράξενα παιδιά και γνωστούς «τρελούς».

Τα γενικά κοινωνικά στερεότυπα σχετικά με το τι μπορούν ή δε μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι ίσως έχουν να κάνουν περισσότερο με τα προσωπικά στερεότυπα που έχει ο καθένας και πώς τα βλέπει.

Ως κοινωνία έχουμε την τάση να δυσανασχετούμε στην παρουσία του διαφορετικού. Όταν όμως το διαφορετικό ή το παράξενο γίνεται αναγνωρίσιμο, τότε οι προκαταλήψεις μας καταρρέουν και το αποδεχόμαστε, γεγονός που έχει ως άμεση συνέπεια τις ομαλές διαπροσωπικές σχέσεις (Βάρβογλη, 2005).Το σύνδρομο Asperger είναι μια ήπια παραλλαγή αυτισμού, που επηρεάζει κυρίως την ικανότητα επικοινωνίας και τις κοινωνικές σχέσεις του ατόμου. Ανήκει στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και για καιρό υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με το αν αποτελεί ξεχωριστή διαταραχή ή πρόκειται για αυτισμό σε ελαφριά μορφή.
Περιλήφθηκε για πρώτη φορά σαν ξεχωριστό σύνδρομο το 1994 στο εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (APA, 1994).

Το σύνδρομο πήρε το όνομά του από τον ψυχίατρο Hans Asperger που το 1944 στη Βιέννη παρατήρησε την εξαιρετική δυσκολία μερικών εφήβων να ενσωματωθούν κοινωνικά στα πλαίσια της ομάδας. Εργάστηκε ως γιατρός στην Αυστρία και έκανε έρευνες και πειράματα με μια ομάδα μικρών παιδιών (που αποτελούνταν κυρίως από αγόρια) και είχαν το σύνδρομο που σήμερα είναι ευρέως γνωστό ως σύνδρομο Asperger. Ο Hans Asperger ήταν μάλλον ο πρώτος άνθρωπος που αναγνώρισε ότι σ’ αυτή την αναπηρία τα μειονεκτήματα ήταν ίσα με τα πλεονεκτήματα. Σημαντική ήταν και η συνεισφορά της Lorna Wing (1981) που παρουσίασε μια σειρά από 34 περιπτώσεις παρόμοιες με αυτές που είχε περιγράψει ο Asperger και έτσι αυξήθηκε το ενδιαφέρον για έρευνες γύρω από το σύνδρομο.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου, τα οποία συναντάμε και στον αυτισμό, είναι:

qΔυσκολία στην επικοινωνία.

qΕλλείμματα στην αμοιβαία κοινωνική συναλλαγή.

qΔυσκολία στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων.

qΠεριορισμένο ρεπερτόριο ενδιαφερόντων.

qΕπαναλαμβανόμενες δραστηριότητες και κινήσεις.

qΜονότονος και σχολαστικός τρόπος ομιλίας.

Η διαταραχή αυτή διαφέρει από τον αυτισμό, κυρίως γιατί δεν υφίσταται γενική καθυστέρηση ή επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού ή την ανάπτυξη των γνωστικών του λειτουργιών. Συνήθως τα παιδιά με Asperger έχουν φυσιολογική και πάνω νοημοσύνη (με τη λεκτική νοημοσύνη να υπερτερεί της πρακτικής νοημοσύνης), έχουν φυσιολογική εξέλιξη λόγου, χρησιμοποιούν νωρίς τη γραμματική στο λόγο τους, έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και κλίσεις, και με την κατάλληλη υποστήριξη προχωρούν αρκετά καλά στο σχολείο. Επιπλέον, η ηλικία έναρξης του συνδρόμου εντοπίζεται αργότερα απ΄ ότι του αυτισμού, μεταξύ 5 και 8 ετών.

Οι άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο Asperger γνωρίζουμε ότι σκέφτονται πολύ διαφορετικά απ’ ό, τι εμείς, ωστόσο είναι πολύ δύσκολο το να περιγραφεί κατά ποιον ακριβώς τρόπο. Αυτή ακριβώς η πολύ διαφορετική προσέγγιση της σκέψης και της πραγματικότητας οδηγεί πολλές φορές σε παρεξηγήσεις. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μεγάλες διαφωνίες και τσακωμούς με τους άλλους. Ωστόσο, ο διαφορετικός τρόπος σκέψης αυτών των ανθρώπων είναι ταυτόχρονα και ένα μεγάλο πλεονέκτημα: μπορεί ανά πάσα στιγμή το άτομο με σύνδρομο Asperger να σκεφτεί κάτι το οποίο ποτέ κανείς πιο πριν δε θα μπορούσε να έχει σκεφτεί.

Σε επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε τα διαγνωστικά κριτήρια του αυτισμού – συνδρόμου Asperger.

Διαβάστε εδώ για τα βασικά χαρακτηριστικά του Αυτισμού.